Cognitieve gedragstherapie

Uit onderzoek is gebleken dat cognitieve gedragstherapie (CGT) een van de meest effectieve behandelmethoden is bij het behandelen van angststoornissen. Het ontstaan en/of in stand houden van een angststoornis is namelijk terug te vinden in bepaalde denkpatronen die mensen in de loop van de tijd voor zichzelf hebben ontwikkeld. Met behulp van CGT wordt de cliënt aangespoord om zich van deze ‘vastgeroeste’ denkpatronen bewust te worden en ze te leren veranderen. Inzicht in de drie mechanismen denken, voelen en gedrag, staat hierbij centraal.

Na een cognitieve gedragstherapie vallen mensen minder vaak terug in hun oude gedrag dan mensen die andere vormen van psychotherapie ondergaan of alleen maar medicijnen innemen. Dit positieve resultaat is deels te danken aan het educatieve aspect van CGT. Clienten die CGT volgen, krijgen een breed scala aan informatie die ze praktisch kunnen toepassen, waardoor ze, middels het uitvoeren van een stappenplan, binnen een kort tijdsbestek grote vooruitgang kunnen boeken.

CGT gaat uit van een vorm van samenwerking tussen therapeut en cliënt die gericht is op het realiseren van concrete behandeldoelen. De cliënt staat hierbij centraal, evenals zijn of haar hulpvraag.

In tegenstelling tot andere psychotherapieën richt CGT zich vooral op het heden. Dit betekent dat we ons bezig houden met het oplossen van het huidige probleem in plaats van het zoeken naar mogelijke oorzaken in het verleden. Op deze manier wordt er resultaatgericht gewerkt en kan men in aanzienlijk korte tijd al een prettige verandering ervaren.

Als cliënt verwacht men resultaat van een behandeling. Terecht!
Vandaar dat wij de keuze hebben gemaakt om cliënten middels cognitieve gedragstherapie te behandelen.

De effectiviteit van cognitieve gedragstherapie

Onder de hedendaagse bevolking is de prevalentie van angststoornissen erg hoog. Zij behoren daardoor tot de meest voorkomende psychologische problemen. In Nederland lijdt jaarlijks 1 op de 8 mensen aan een angststoornis.

In de loop der jaren is er veelvuldig onderzoek gedaan naar verschillende therapieën die bij diverse angststoornissen worden toegepast. Daarbij is cognitieve gedragstherapie sinds 1966 het meest aan wetenschappelijk onderzoek onderworpen en is de efficiëntie van deze therapie bewezen, zowel bij volwassenen als bij kinderen (Coyne et al., 2008, Öst, 2008).

Cognitieve gedragstherapie blijkt goede resultaten op te leveren bij de behandeling van angststoornissen. En daarbij is cognitieve gedragstherapie in feite een kortdurende behandeling. Doorgaans nemen de meeste behandelingen tussen de 10 en 25 afspraken in beslag. In de reguliere geestelijke gezondheidszorg bestaat de gebruikelijke  frequentie uit wekelijkse of tweewekelijkse zittingen. Dit zou dus betekenen dat een behandeling gemiddeld een half tot anderhalf jaar duurt.

Binnen ons centrum wordt er echter gewerkt met bloksessies, oftewel meeruren sessies. Op deze manier kan er op kortere termijn resultaten geboekt worden. Ook krijgt de cliënt zo de nodige tijd om samen met de hulpverlener aan het probleem te werken. Bovendien bieden meeruren sessies beter resultaat en verkorten de behandelduur. Zo blijven de kosten beperkt. Daarbij is het voor de mensen die aan een angststoornis lijden ook prettiger als ze snel resultaat ervaren.

 Angststoornissen: een kostbare zaak

 In een onderzoek van Olatunji, Cisler  en Tolin (2007) wordt aangetoond dat angststoornissen een grote negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven. In onze samenleving besteden mensen elk jaar miljoenen euro’s om zich van angsten en spanningen te ontdoen.

Voor de maatschappij zijn de kosten die verbonden zijn aan de gezondheidszorg voor personen met een angststoornis tweemaal zo hoog dan voor personen zonder angststoornis (zelfs als laatstgenoemden iets lichamelijks zouden mankeren).
Een aantal studies wijst uit dat de kostenbesparingen van een effectieve behandeling van angststoornissen aanzienlijk groter zijn dan de kosten van de psychologische of psychiatrische behandeling. Uiteindelijk is niet behandelen dus duurder (Barlow, 2002).

Naast de hoge kosten, wat betreft de gezondheidszorg, blijkt uit onze praktijkervaring dat veel cliënten, door de ervaringen van angst, niet meer naar behoren kunnen functioneren, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Door het uitstellen van een degelijke behandeling worden vele cliënten werkonbekwaam door hun angststoornis. Ook dit heeft grote financiële gevolgen voor zowel de cliënt als de werkgever.

Hieruit blijkt de noodzaak van gespecialiseerde hulpverlening voor mensen met angststoornissen. Met de nadruk op gespecialiseerde hulpverlening omdat binnen de hulpverlening nog een tekort is aan expertise met betrekking tot het behandelen van angststoornissen.

De cognitieve gedragstherapie berust op volgende principes:

• Resultaat- en hulpvraaggericht aan het probleem werken.
• Inspraak van de cliënt, zowel m.b.t. behandelplan, als de behandelduur.
• Samen met de therapeut "oplossend" werken aan het probleem in de het HEDEN (zonder steeds het verleden terug op te  rakelen).
• De behandeling is kortdurend, hetgeen de zelfstandigheid en zelfhulp van de cliënt bevordert.
• Cognitieve gedragstherapie is voor iedereen geschikt (behoudens voor mensen met een zware mentale handicap).
• De therapie is gestructureerd, duidelijk en objectief (resultaten zijn duidelijk waarneembaar).
• De therapie is gericht op zelfontplooiing, zelfontdekking en actief gericht op verbetering van de levenssituatie in het HIER en NU.
• De behandeling is gericht op preventie voor terugval.